නිදන කළ නිති පමණ දැන - ලැබෙන සුවයද වේය අපමණ

නින්ද ගැන කොටස් වශයෙන් පලවෙන ලිපි පෙළක පළමුවැන්න

නින්ද තරම් කායික මානසික සුවයක් ලබාදෙන වෙනත් යමක් භෞතික ලෝකයේ තවත් නොමැති තරම්ය. ඒ නිසාම නින්ද ගැනත් ඒ හා බැඳුණු අපූර්වතම අත්දැකීමක් වන සිහින ගැනත් කතාබහ කරන්නට අපි බොහෝම කැමතියි. ඉතින් මම මේ ලිපි පෙළෙන් කතා කරන්න හදන්නේ නින්ද සහ සිහින ගැනයි.

එහෙමනම් පළමුව අපි බලමු නින්දට වැටුණු කෙනෙක් හඳුනාගැනීම කරන්නේ කොහොමද කියන එක. වෙනත් විදියකින් කියනවා නම් ‘නින්ද ගියහම අපිව පෙන්නේ කොහොමද, අපේ ශරීරය බාහිර පරිසරයට ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ කොහොමද’ කියන එක.

නිදියන කෙනෙක් පෙන්නුම් කරන බාහිර ලක්ෂණ කිහිපයකි මේ...

• තිරස් ඇඳක්, පුටුවක් මත හෝ බිම වැතිර සිටීම නැතිනම් සිරස් යමකට හේත්තුවී සිටීම
• දෑස් පියැවී තිබීම.
• කතාකළ විට ප්‍රතිචාර නොදැක්වීම, ඝෝෂාකාරී ශබ්දයක් මිස සාමාන්‍ය ශබ්ද නොඇසීම.
• ආස්වාශ ප්‍රශ්වාසය සෙමෙන් හා රිද්මයානුකූලව සිදුවීම.
• පේශී මුළුමනින්ම ඉහිල්වීම සහ බලෙන් සිටවූවොත් ඇදගෙන වැටීම.
• නින්ද අතරතුර ඒ මේ අත පෙරළෙමින්, හැරෙමින් පහසු හා සුවදායි ඉරියව්වකට සිරුර සකස්කර ගැනීම. මෙය අවම වශයෙන් පැයකට වරක්වත් සිදුවේ.
• තමා අවට පරිසරයේ සිදූවන දේ පිළිබඳව ඇති අවිඥ්ඥානය.
• පියැවී පවතින ඇසිපිය මතුපිට පෙන්නුම් කරන වේගවත් අක්ෂි චලන හා අත්පාවල ගැස්සෙන ස්වභාවය.
• ශරීර උෂ්ණත්වය අඩුවීම හා දහදිය දැමීමට ඇති ඉඩකඩ

මෙම බාහිර ලක්ෂණ වලට අමතරව හදවතේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ වේගය අවමවීමද සිදුවේ.

තවද නිද්‍රාවට පත්වූ පුද්ගලයෙකු හා සිහි විසඥවූ පුද්ගලයෙකු අතර වෙනස නම් තදින් සෙලවීමක්, ඉහළ ශබ්දයක්, දැඩි ආලෝකයක් වැනි බාහිර උත්තේජකයක් මඟින් නිඳා සිටින කෙනෙකු නින්දෙන් අවදිකළ හැකිවීමයි. ඉතා තදින් නින්දට වැටුණු අයෙකු වුව මෙවැනි උත්තේජකයකින් තිගැස්මක් සහිතව අවදිවෙයි.

නින්ද අවැසි වන්නේ ඇයි…

මීළඟට ‘අපට නින්ද අවැසි වන්නේ ඇයි’ කියන කාරණය නිදිවැරීමෙන් (නොනිදා සිටීමෙන්) හෝ ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොමැතිකමින් මුහුණදීමට සිදුවන අපහසුතා සැළකිල්ලට ගැනීමෙන් සහ නින්ද නිසා අත්වන වාසි ගැන විමසා බැලීමෙන් පැහැදිළි කර ගනිමු.

නිදි නැතිකම

ඔබ දන්නා පරිදි එක් රැයක් නිදිවර්ජිතව සිටීම මාරාන්තික නොවනු ඇත. නමුත් දිගුකාලයක් එකදිගට නිදිවර්ජිතව සිටීම නම් මාරාන්තික නොවන්නේද නොවේ. දිනක් නිදිවර්ජිතව සිටීමේ අයහපත් ප්‍රතිඵල හොඳින් ප්‍රදර්ශනය වන්නේ පසුදාය. ඒවානම් කිසිවෙකු හෝ කිසිවක් නොරුස්නා ස්වභාවය, ඉතාමත් අලසකමින් යුතුව සාමාන්‍ය වැඩ කටයුතු වල නිරතවීම, ඉතා ඉක්මනින් වෙහෙසට පත්වීම, ශරීරය සම්පුර්ණයෙන්ම රැහැනකින් වෙළාදමා ඇති අන්දම අයුරින් දැනීම මින් කිහිපයකි. මෙසේ සිදුවන්නේ නොනිදා සිටීමෙන් වෙහෙසට පත්වන ඇඩ්රිනලීන් ග්‍රන්ථිවලට ඇඩ්රිනලීන් නිෂ්පාදනය සඳහා මහත් වෙහෙසක් දැරීමට සිදුවීම නිසා ශරීරයේ ඇඩ්රිනලීන් හිඟකමක් ඇතිවීමෙනි.

දෙදිනක් එකදිගට නිදිවැරීම මීටත් වඩා භයානක වන්නේ මානසික ඒකාග්‍රතාවය හෙවත් සිතේ සමාධිය එනම් යමකට අවධානය යොමුකර තබාගැනීමේ හැකියාවද නැතිව යෑම නිසාවෙනි.

තෙදිනක් නිදිවැරීමෙන් අනතුරුව එම තැනැත්තා ස්වභාවයේ නොමැති දේ සිතින් මවාගැනීමට පෙළඹෙන අතර සැබෑව හා සිතින් මවාගන්නාලද දේ වෙන් වෙන් වශයෙන් හඳුනාගැනීමට නොහැකිව විපිළිසරභාවයට පත්වීම සිදුවේ. තවද තවදුරටත් සැබෑව ග්‍රහණය කරගත නොහැකියාවෙන් සිතින් මවාගන්නාලද දේ තුළම ජීවත්වීමට උත්සාහකරන ස්වභාවයක් පෙන්නුම් කරයි.

සාමාන්‍යයෙන් අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා අඩුවෙන් දිනපතා නිදා ගැනීමට පුරුදුවුණු අයෙකුට වුවද කල්යාමේදී මෙම භයානක ප්‍රතිඵලම අත්විඳීමට සිදුවීමට ඉඩකඩ තිබේ. මේ අනුව නින්ද නැතිවීම අනතුරුදායක වන්නේ ඇයිදැයි කියන කාරණය මනාව පැහැදිලි වේ.

නින්ද නිසා අත්වන වාසි

නින්ද ශරීරයට ආකාර කිහිපයකින් ප්‍රයෝජනවත් වේ. එනම් නින්ද අතරතුර ශරීරය තුළ සිදුවන ඉතාමත් සුවිශේෂී සංසිද්ධීන් දෙකකි. වැඩෙන දරුවන්ගේ ශරීර වර්ධනය උදෙසා බලපාන 'වර්ධක හෝමෝන' වෑහෙන්නේ නින්ද අතරතුරදී වන අතර මිනිස් හා සත්ත්ව ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ පැවැත්මට වැදගත්වන රසායනික ද්‍රව්‍ය වෑහෙන්නේද නින්ද අතරතුරදීයි. මේ නිසා ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොලැබීම හේතුවෙන් දරුවන්ගේ වර්ධනය අඩාල වියහැකි අතර පුද්ගලයෙක් පහසුවෙන් ලෙඩ රෝග වලට ගොදුරුවීමේ අවදානමද වැඩියි. තවද...

• නින්ද ශරීරයේ මාංශපේශී හා පටක අළුත්වැඩියාවටත් වයස්ගත හා මැරුණු සෛල වෙනුවට අළුත් සෛල ඇතිවීමටත් අවස්ථාව සලසයි.

• මොළයට මතකය නිරවුල් කරගැනීමටත් නිසිලෙස මතකය ස්ථාපනය කර ස්ථානගත කරගැනීමටත් අවස්ථාව සලසා දෙයි. අප විසින් සිහින දකින්නේ මෙම ක්‍රියාවලියේ එක් ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සැලකේ.

• සිරුර විවේකීව තැබීමෙන් නින්ද ශරීරයේ ශක්ති පරිභෝජනය අවම කරමින් අපේ දෛනික ආහාර අවශ්‍යතාවය වේල් තුනකට සීමා කරයි.
• ප්‍රමාණවත් නින්දක් ලබාගැනීම නිසා සිරුරේ දාහයද නිවී ගතට සිසිලක් ලැබේ.

මීළඟට වැදගත්ම කාරණය නිදිමත ඇතිවන්නේ කෙසේද කියන එකයි. මොළයේ සෛල සැමවිටම ශරීරයේ විවිධ කායික මානසික ක්‍රියාකාරීත්වයන් සඳහා එකදිගට වෙහෙසීම සිදුවේ. මෙයින් විඩාවට පත් මොළයේ සෛල විවේකීව හිඳීමට ඇති අවශ්‍යතාවය දන්වමින් මොළයේ ඇඩිනොසීන් මට්ටම වැඩි කිරීම මඟින් නිදිමත ඇතිකරයි. මෙය ශරීරයේ ස්වාරක්ෂාකාරී ගුණය නිසාවෙන් සිදුවන්නකි. එමෙන්ම නිද්‍රාවට පත් කාලය තුළ මොළය නැවත ප්‍රකෘති භාවයට පත්වීම සිදුවේ.

මීළඟට වයසත් සමඟ මිනිසෙකු කොපමණ නින්දක් ලැබියයුතුද යනවග විමසා බලමු.

ඔබේ නින්ද ඔබට‍ ප්‍රමාණවත්ද ?

ඔබේ දෛනික නින්ද ඔබට‍ ප්‍රමාණවත් නොවන බවට වන හෙළිදරවවීම් කිහිපයකි. ඒවානම්… මානසික ආතතිය පාලනය කරගැනීමේ නොහැකියාව, මතක ශක්තිය දුර්වල වීම, ආහාර රුචිය වැඩිවීම, මානසික ඒකාග්‍රතාවය නැතිවීම, සමීපතමයන් සමඟ ගැටුම් ඇතිකරගැනීම යනාදිය. මේවායින් ඉඟිකෙරෙන්නේ නිතිපතා ප්‍රමාණවත් නින්දක් ලැබීමේ අනිවාර්ය අවශ්‍යතාවයයි. එසේනම් ප්‍රමාණවත් නින්දක් යනු කොපමණ කාලයක්ද යන්න විමසා බලනු වටී.

සාමාන්‍ය වැඩිහිටියෙකුට දිනකට අවමවශයෙන් පැය අටක (පැය හතේ සිට නවය දක්වා) දිගු රාත්‍රී නින්දක් එකදිගට ලැබීම අත්‍යාවශ්‍යවේ. පැය අටක් අනිවාර්යය නොවුනද තමන්ට සෑහිමට පත්විය හැකි ප්‍රමාණයේ නින්දක් ලැබීම අත්‍යවශ්‍යයි.

දෛනික නින්ද වයසත් සමඟ ප්‍රමාණාත්මකව අඩුවේ. එනම් අළුත උපන් ළදරුවකු දිනකට පැය විස්සක් පමණ නින්දේ පසුවෙන අතර වයස අවුරුදු හතර පමණ වනවිට දිනකට පැය දොළහක පමණ නින්දක් ප්‍රමාණවත් වේ. වයස අවුරුදු දහය පමණ වනවිට පැය දහයක පමණ නින්දක් හොඳටම ප්‍රමාණවත් බැව් පෙනේ. නමුත් වැඩිහිටියෙකුට නම් පැය අටක නින්දක් අවැසි නමුත් මහළු වයසේ පසුවෙන අයෙකුට බොහෝවිට ලැබියහැකි වන්නේ පැය හය හතක පමණ නින්දකි.

මේ සියළුම කරුණු පිළිබඳව සැළකිලිමත්ව බලන විට නම් පෙනීයන්නේ ප්‍රමාණවත් සුවදායී රාත්‍රී නින්දක් කායික මානසික ප්‍රබෝධය ගෙනදෙන, නැවුම් දවසකට දොරගුළු විවරකර දෙන ස්වාභාවික ඔසුවක් වැනි වන බවයි.

ගතසිත             සනසන
ඔසුවකි            සුවදෙන
වෙහෙසද           දුරලන
නින්දට            මුල්තැන

මීළඟ ලිපියෙන් මම කතා කරන්නට බලාපොරොත්තු වන්නේ ‘නින්දේදී මොළයේ ක්‍රියාකාරීත්වය සහ නිදි අවධි’ ගැනයි.

---

පරිශීලක පිටු
http://en.wikipedia.org/wiki/Sleep
http://science.howstuffworks.com/environmental/life/inside-the-mind/human-brain/sleep.htm/printable
http://health.howstuffworks.com/mental-health/sleep/basics/sleep-pictures.htm
http://www.medicinenet.com/sleep/page2.htm#what_are_the_stages_of_sleep
http://health.howstuffworks.com/mental-health/sleep/basics/10-tips-for-better-sleep.htm